Sianokiszonka to pasza dla zwierząt gospodarskich, produkowana z roślin podsuszonych o zawartości od 40% do 60% suchej masy, które poddawane są beztlenowemu procesowi kiszenia. W jego trakcie naturalnie obecne na trawach bakterie namnażają swoje kultury. Dzięki obecności mikroorganizmów zwiększona zostaje biodostępność witamin. Jakich zasad należy przestrzegać przy robieniu sianokiszonki, by uzyskać wysokiej jakości paszę dla zwierząt gospodarskich?
Produkcja sianokiszonki
W celu zapewnienia prawidłowego procesu fermentacji sianokiszonki, niezbędne jest zapewnienie surowcowi warunków beztlenowych. Oznacza to konieczność prawidłowego osłonięcia i przechowywania balotów z materiałem na paszę. W sytuacji, gdy sianokiszonka nie została odpowiednio zabezpieczona przed dopływem tlenu, w jej wnętrzu dochodzi do namnożenia się szkodliwych mikroorganizmów – pleśni oraz grzybów. Zainfekowana w ten sposób pasza nie nadaje się do spożycia przez zwierzęta gospodarskie, staje się więc bezużyteczna. W produkcji sianokiszonki często wykorzystywane są dodatki kiszonkarskie, takie jak na przykład bakterie kwasu mlekowego, które są odpowiedzialne za pH i wartość odżywczą podległych procesowi fermentacji pasz. Trzema zasadami, których należy bezwzględnie przestrzegać przy robieniu sianokiszonki, są:
- koszenie traw w odpowiednim czasie,
- używanie przetrząsarki i natychmiastowe owijanie balotów,
- zadbanie o odpowiedni stopień zbicia balotu.
Koszenie traw w odpowiednim czasie
Do koszenia trawy na sianokiszonkę należy przystąpić w momencie, gdy łąki dopiero zaczynają się kłosić. Jeżeli na danym polu występuje wiele gatunków roślin, trzeba skupić się na gatunku przeważającym. Dzięki zbiorowi na początku kłoszenia można uzyskać większą ilość masy z drugiego pokosu. Rośliny w tej fazie dostarczają ponadto większej ilości strawnego białka, przez co wyprodukowana z nich pasza będzie bardziej energetyczna i bogata w witaminy oraz składniki mineralne. Koszenie łąk przed kłoszeniem wiąże się również z tym, że karmione paszą bydło będzie chętniej sięgało po pokarm, co bezpośrednio wpływa na zdrowie oraz wydajność całego stada.
Używanie przetrząsarki i natychmiastowe owijanie balotów
Skoszoną na sianokiszonkę trawę należy jak najszybciej rozrzucić za pomocą przetrząsarki – maszyny rolniczej wykorzystywanej w sianokosach, która, jak sama nazwa wskazuje, służy do przetrząsania siana. Ma to na celu przyspieszenie procesu suszenia. Przetrząsanie stanowi pierwszy i niezwykle istotny etap dosuszania roślin na paszę. Podczas tej czynności zęby przetrząsarki nie mogą być opuszczone zbyt nisko, gdyż grozi to nie tylko uszkodzeniami mechanicznymi maszyny, lecz także zanieczyszczeniem surowca na sianokiszonkę. Finalna zawartość suchej masy przed ostatnim etapem przygotowywania kiszonki w balotach powinna wynosić około 45%. Oznacza to, że skoszona trawa nie może być ani zbyt mokra, ani nadmiernie przesuszona. Gdy surowiec na paszę osiągnie odpowiednią wilgotność, konieczne jest zbicie go w baloty i natychmiastowe owinięcie specjalną folią do sianokiszonki.
Zadbanie o odpowiedni stopień zbicia balotu
Jeżeli sianokiszonka produkowana jest w balotach, niezwykle istotne jest zadbanie o odpowiedni stopień ich zbicia. Zbyt miękki balot, a więc taki, który pozwala na wgniecenie ubitej masy ręką, nie stwarza odpowiednich warunków do zakiszenia. Zbyt luźny materiał jest podatny na psucie – łatwiej zachodzą w nim procesy gnilne i dochodzi do rozwinięcia się grzybów oraz pleśni. Nieodpowiedni stopień zbicia balotu sprawia, że nawet doskonała jakościowo i zebrana w odpowiednim terminie trawa jest w najlepszym wypadku niesmaczna, a w najgorszym całkowicie niejadalna, i nie powinna być podawana zwierzętom gospodarskim.
W produkcji sianokiszonki konieczne jest zapewnienie warunków beztlenowych, gdyż tylko dzięki temu proces fermentacji może przebiegać prawidłowo. W tym celu niezbędne jest owinięcie beli z surowcem specjalistyczną folią. Pełni ona funkcję ochronną i dodatkowo sprzyja procesom fermentacji. Jaka folia do sianokiszonki jest najlepsza? Taka, która została zaprojektowana i wykonana z myślą o jak najlepszej izolacji balotu przed dostępem tlenu, którego obecność inicjuje niepożądane procesy gnilne, powodujące utratę właściwości przez paszę – folia ULTRAX. Charakteryzuje ją odporność na uszkodzenia mechaniczne, niska przenikalność tlenu, ścisłe przyleganie warstw oraz doskonała ochrona balotu przed promieniowaniem UV. Dzięki jej zastosowaniu możliwa jest produkcja najwyższej jakości paszy dla zwierząt gospodarskich, między innymi krów, koni, owiec oraz kóz.