Sianokiszonka jest jedną z najczęściej stosowanych pasz w żywieniu zwierząt gospodarskich. W dużej mierze mają na to wpływ składniki odżywcze, które są niezbędne do rozwoju oraz utrzymywania bydła w zdrowiu. Jednak na jej wartość pokarmową składa się wiele czynników, w tym prawidłowy przebieg procesu fermentacji. Odpowiednio przygotowana sianokiszonka jest lepiej przyswajana przez zwierzęta.
Co zawiera sianokiszonka?
Sianokiszonki są bardziej wartościowe od siana czy sieczek pod względem białkowym, witaminowym i energetycznym. Do ich produkcji wykorzystywane są trawy, które są koszone na wczesnym etapie wzrostu, a także częściowo podsuszane. W dalszej kolejności są one poddawane fermentacji w szczelnych foliach. Takie zastosowanie sprawia, że składniki odżywcze nie utleniają się tak bardzo, jak występuje to w procesie suszenia siana – produkt jest wolny od kurzu. Wartość odżywcza sianokiszonki w dużej mierze zależy od gatunku trawy oraz jakości procesu zakiszania.
Skąd brać siano?
Rośliny z pierwszego pokosu uważane są za najwartościowsze, ponadto ich plon zazwyczaj jest największy. Okres ten przypada na drugą połowę maja. Najkorzystniej jest przystąpić do koszenia traw w chwili, kiedy występuje kłoszenie się większości ich gatunków. W przypadku trawy mieszanej, decydujące będzie, w jakiej fazie znajduje się roślina dominująca. Z kolei dla roślin motylkowatych najwłaściwszym terminem zbioru będzie czas pomiędzy pąkowaniem a początkiem kwitnienia. Warto zatem pamiętać o odpowiednim terminie zbioru, gdyż zwierzęta gospodarcze potrzebują zarówno odpowiedniej ilości paszy, jak i wysokich wartości składników odżywczych.
Przygotowanie beli do owinięcia folią rolniczą.
Jakie powinno mieć parametry?
Optymalna wartość suchej masy dla kiszonek, zarówno z roślin motylkowatych, jak i traw mieszanych, powinna wynosić ok. 30-40%. Niższa wartość spowoduje straty związane z wyciekiem soku kiszonkowego, a także zwiększy ryzyko namnażania się bakterii oraz tworzenia się amoniaku, który ma właściwości toksyczne. Dodatkowo amoniak podwyższy pH oraz wydłuży okres rozkładania kiszonki przez bakterie.
Jakie trawy warto wykorzystywać?
Najbardziej wartościowym surowcem, który świetnie nadaje się do zakiszenia, jest mieszanka traw z roślinami motylkowatymi. Ich udział na poziomie ok. 20-40% w takiej mieszance gwarantuje zwiększenie udziału białka w plonie, ponadto podnosi zawartość mikro- i makroelementów. Rośliny motylkowate poprawiają również strawność paszy, dzięki czemu jest lepiej przyswajana przez zwierzęta. Poprawnie przygotowana sianokiszonka będzie bogata we właściwości odżywcze, co znacząco wpłynie na rozwój i zdrowie zwierząt gospodarskich. W Polsce spośród roślin motylkowatych najczęściej uprawiane są koniczyna łąkowa oraz lucerna siewna.
Co nie powinno znaleźć się w sianokiszonce?
Koszenie trawy w odpowiednim czasie jest niezwykle ważnym aspektem. Jeżeli w składzie paszy będzie znajdować się za dużo łodyg bądź materiał roślinny zostanie zbyt późno skoszony, wówczas nie będą nadawać się do produkcji sianokiszonki. Dzieje się tak, ponieważ wraz ze starzeniem się roślin pogarsza się skład chemiczny zielonki, a także jej strawność. Dodatkowo grube łodygi blokują utworzenie nieprzepuszczalnych powietrza bel. Ważna jest także właściwa wilgotność surowca, ponieważ świeże trawy zawierają dużo wody oraz związków białkowych, natomiast ilość cukrów jest niska, a to właśnie cukier jest nieodzowny w procesie zakiszania. Prowadzi to do powstawania kwasu octowego, który charakteryzuje się intensywnym zapachem, zniechęcającym zwierzęta do zjadania paszy.
Dowiedz się, jakie twarde zboża można owijać folią ULTRAX oraz E-TRAX.
Jak zadbać o to, aby kiszonka prawidłowo fermentowała?
Prawidłowa fermentacja zależy od kilku czynników. Pierwszym z nich jest przetrząsanie traw, które należy wykonać bezpośrednio po skoszeniu. Wykonanie tego zabiegu ograniczy ryzyko wystąpienia szkodliwej fermentacji, która zachodzi w przypadku wysokiej zawartości wody w masie roślinnej. W trakcie podsuszania zwiększa się koncentracja cukrów prostych, co znacząco wpływa na poprawę jakości uzyskanej paszy. Kolejnym aspektem jest prawidłowe rozdrobnienie surowca, ponieważ zbyt długie kawałki roślin powodują trudności z wyparciem powietrza oraz zapewnieniem warunków beztlenowych. Następnym czynnikiem jest równomierne oraz mocne sprasowanie beli, a także jak najszybsze owinięcie folią do sianokiszonki. Zapewni to optymalne warunki fermentacji.
Stosowanie paszy wysokiej jakości będzie gwarancją zdrowia oraz dobrych warunków rozwojowych dla zwierząt. W tym celu, zwłaszcza w okresie zimowym, chętnie wykorzystywane są sianokiszonki, które zapewniają optymalne dostarczenie niezbędnych składników odżywczych.
Zachęcamy do zapoznania się: Kompleksowy poradnik, jak zrobić sianokiszonkę.
