Lucerna to roślina ciesząca się uznaniem rolników i hodowców bydła. Jest ona wykorzystywana do przygotowywania wysokiej jakości kiszonki. Jak prawidłowo wykonać paszę z lucerny? Jakie właściwości zdrowotne posiada kiszonka stworzona z tej rośliny?
Co to jest lucerna?
Lucerna jest rośliną bobowatą, charakteryzującą się wysoką zawartością białka, witamin, minerałów i strawnego włókna. Rośnie ona w centralnej i południowo-zachodniej Azji, Afryce oraz Europie, w tym także w Polsce. W kraju nad Wisłą najczęściej występują trzy odmiany lucerny: lucerna kolczastostrąkowa, lucerna nerkowata i lucerna sierpowata.
Zastosowanie lucerny
Lucerna dobrze toleruje suszę. Cechuje się dobrą zimotrwałością oraz wysoką smakowitością. Dzięki swoim właściwościom odgrywa istotną rolę nie tylko w kuchni i medycynie, lecz przede wszystkim w rolnictwie. Uprawa lucerny na paszę dla zwierząt jest znana ludzkości od setek lat. Roślina ta znajduje zastosowanie jako zielonka, susz oraz kiszonka. Sprawdza się w żywieniu bydła, koni, owiec, jak również wielbłądów.
W jaki sposób wykonać sianokiszonkę z lucerny?
W celu wykonania wysokiej jakości sianokiszonki z lucerny konieczne jest właściwe przygotowanie tej rośliny poprzez jej skoszenie, osuszenie, zebranie oraz ubicie.
Koszenie lucerny na kiszonkę
Lucernę na kiszonkę należy skosić w okresie pomiędzy początkiem pączkowania i początkiem kwitnienia. W celu umożliwienia roślinie szybkiej regeneracji i minimalizacji zabrudzenia zielonki podczas rozrzucania zaleca się wykonanie cięcia na wysokości 7–8 centymetrów od ziemi.
Suszenie lucerny na kiszonkę
Natychmiast po skoszeniu lucerna musi zostać rozrzucona i poddana dosuszaniu. Przy trzykrotnym przetrząsaniu ścięta masa powinna osiągnąć odpowiedni poziom wysuszenia po upływie półtorej doby. Istotne jest, by nie pozostawiać skoszonej lucerny na polu dłużej niż dwa dni. Jej zbytnie przesuszenie może bowiem powodować trudności w ubijaniu i usuwaniu powietrza z zakiszanej masy, prowadząc do pogorszenia fermentacji.
Zbieranie podsuszonej lucerny
Podsuszoną lucernę należy zebrać, gdy zawartość suchej masy w zielonce wynosi:
- 30–35%, jeżeli zakiszanie odbywa się na pryzmie lub w silosie przejazdowym,
- 45%, jeżeli zakiszanie odbywa się w belach.
Zbiór lucerny kiszonej w belach przeprowadza się z użyciem prasy belującej z dozownikiem do zakiszania pasz, w pozostałych wypadkach wykorzystuje się przyczepy samozbierające.
Ubijanie lucerny na kiszonkę
Zebraną lucernę należy odpowiednio ubić, by stworzyć wewnątrz masy środowisko beztlenowe. Sprzyja to procesowi kiszenia i zapobiega gniciu. Z uwagi na fakt, iż lucerna jest rośliną ubogą w cukry, do ubijanej kiszonki należy dodać atestowany zakiszacz bakteryjny. Preparaty tego typu pozwalają uzyskać paszę wysokiej jakości poprzez:
- szybkie stworzenie środowiska beztlenowego,
- zapewnienie doskonałej fermentacji i stabilności tlenowej,
- poprawę zawartości suchej masy,
- hamowanie rozwoju pleśni i drożdży,
- obniżenie pH zakiszonego surowca,
- zapobieganie zagrzewaniu się kiszonki.
W wypadku kiszenia lucerny w belach, zbite baloty należy szczelnie owinąć specjalistyczną folią do sianokiszonki.
Właściwości kiszonki z lucerny
Właściwie przygotowana kiszonka z lucerny stanowi źródło wielu składników odżywczych, w tym witamin A, D, E i K oraz różnorodnych minerałów, przede wszystkim wapnia, fosforu i magnezu. Dostarcza ponadto dużych ilości białka i włókna efektywnego. Pasza ta zapewnia doskonałą stymulację żwacza, pobudza pracę układu pokarmowego i poprawia trawienie. Kiszonka z lucerny, choć dostarcza mniej energii z kilograma suchej masy od kiszonki wykonanej z trawy, zwiększa mleczność, co sprawia, że jest szczególnie ceniona przez hodowców bydła mlecznego.
Czy sianokiszonka z lucerny jest lubiana przez zwierzęta?
Kiszonka z lucerny cechuje się dużą soczystością i smakowitością, przez co jest lubiana i chętnie spożywana przez zwierzęta gospodarskie. Dodana do standardowej diety, może zwiększyć apetyt bydła.
Wpływ sianokiszonki z lucerny na zdrowie bydła
Odpowiednio wykonana pasza z lucerny dla bydła opasowego posiada unikalne właściwości odżywcze i zdrowotne. Jej regularne spożywanie wzmacnia odporność zwierząt, tym samym zmniejszając ryzyko zachorowania na różnego rodzaju choroby. Dostarczając bydłu cennych składników pokarmowych, kiszonka z lucerny zapewnia ponadto prawidłowy rozwój młodym osobnikom w stadzie.
