Sianokiszonka to pasza należąca do grupy pasz objętościowych. Produkowana jest z roślin podsuszonych, które poddawane są beztlenowemu procesowi kiszenia. Sianokiszonkę często zbija się w specjalne bele. Jaka jest ich funkcja? Jak zadbać o wysoką jakość paszy i nie dopuścić do jej kontaminacji?
Po co tworzy się bele z sianokiszonką?
Rośliny przeznaczone na produkcję sianokiszonki zbijane są w specjalne bele w celu zapewnienia właściwych warunków do prawidłowego przebiegu procesu fermentacji. Dzięki temu naturalnie występujące na trawach bakterie namnażają swoje kultury, prowadząc do zwiększenia biodostępności witamin w paszy. Bele tworzone są również po to, by łatwiej było osłonić zielonkę specjalnie do tego przeznaczoną folią, która pozwala zapewnić warunki beztlenowe niezbędne do produkcji sianokiszonki.
Zobacz: Sianokiszonka w belach — jak ją zrobić?
Wykorzystanie beli z sianokiszonką
Przygotowana w belach sianokiszonka pełni istotną funkcję w żywieniu różnorodnych zwierząt gospodarskich – małych i dużych przeżuwaczy, koni, trzody chlewnej oraz drobiu. Wykorzystywana jest także w hodowli zwierząt futerkowych.
Cechy dobrej sianokiszonki
Dobra sianokiszonka posiada:
- od 30% do 40% zawartości suchej masy,
- około 15% białka ogólnego w suchej masie,
- do 25% włókna w suchej masie,
- pH na poziomie od 4,3 do 4,7.
Wysokiej jakości sianokiszonka powinna ponadto mieć lekko brązowy kolor i wyraźny, przyjemnie kwaskowy zapach. Liście i łodygi w paszy powinny być łatwo dostrzegalne. W sianokiszonce nie mogą znajdować się zanieczyszczenia ani pleśń.
Co ma wpływ na jakość sianokiszonki?
Jakość sianokiszonki zależy od kilku czynników.
Czas koszenia trawy
Istotny wpływ na jakość sianokiszonki ma czas koszenia trawy przeznaczonej do jej produkcji. Pokos należy wykonać w momencie, gdy łąki dopiero zaczynają się kłosić. Rośliny w tej fazie rozwoju dostarczają większe ilości strawnego białka, wyprodukowana z nich pasza jest więc bardziej energetyczna i bogata w witaminy oraz składniki mineralne. Skoszenie traw na sianokiszonkę w odpowiednim momencie pozwala również uzyskać większą ilość masy z drugiego pokosu.
Właściwe wysuszenie siana
Właściwe wysuszenie siana przed zbiciem go w bele pozwala osiągnąć odpowiedni poziom wilgotności sianokiszonki i sprawia, że zostają zapewnione optymalne warunki dla procesów odpowiedzialnych za powstawanie paszy. Skoszona trawa musi zostać jak najszybciej rozrzucona przy pomocy przetrząsarki. Należy przy tym zadbać, by zęby maszyny nie były opuszczone zbyt nisko, grozi to bowiem zanieczyszczeniem surowca.
Odpowiedni stopień zbicia beli z sianokiszonką
Podczas przygotowania beli z sianokiszonką konieczne jest zadbanie o odpowiedni stopień ich zbicia. Zbyt miękki balot, który daje się wgnieść ręką, nie zapewnia właściwych warunków do zakiszenia.
Odpowiednie owinięcie beli z sianokiszonką
Właściwie zbita bela z sianem musi zostać szczelnie owinięta przy pomocy specjalnie do tego celu przeznaczonej folii, dzięki której wewnątrz balotu zostaną zapewnione warunki beztlenowe.
Po czym poznać źle wykonaną sianokiszonkę?
W źle wykonanej sianokiszonce dochodzi do namnożenia się szkodliwych mikroorganizmów. W paszy daje się zaobserwować pleśń i inne grzyby. Zainfekowana w ten sposób pasza jest bezużyteczna, nie nadaje się bowiem do spożycia przez zwierzęta.
Przyczyny pojawienia się pleśni w beli z sianokiszonką
Pleśń w beli z sianokiszonką może pojawić się w związku z:
- nieodpowiednim owinięciem balotu folią do sianokiszonki, powodującym przedostanie się powietrza do wnętrza paszy,
- wzrostem zawartości suchej masy od 60% do 85%, skutkującym osłabieniem procesów fermentacji,
- nieodpowiednim zbiciem balotu i pozostawieniem zbyt luźnego materiału, który cechuje się większą podatnością na psucie.
Wpływ pleśni na zdrowie zwierząt
Pleśń jest toksyczna dla organizmu zwierząt. Powoduje między innymi:
- zaburzenia motoryki żwacza,
- zmiany martwicze w wątrobie,
- zapalenie błony śluzowej macicy,
- poronienia.
Karmienie zwierząt gospodarskich zainfekowaną pleśnią sianokiszonką prowadzi do ogólnego spadku zdrowotności, obniżenia wydajności mlecznej i zmniejszenia jakości surowców pochodzenia zwierzęcego, co stwarza również zagrożenie dla bezpieczeństwa żywności.
Jak uniknąć pleśni w przyszłości?
Aby zapobiec rozwojowi pleśni w belach z sianokiszonką, należy zadbać o właściwe przygotowanie surowca i odpowiednie przygotowanie balotów. Kluczem do zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu fermentacji paszy jest owinięcie beli z sianokiszonką specjalnie do tego celu zaprojektowaną folią ULTRAX. Charakteryzuje się ona odpornością na uszkodzenia mechaniczne, niską przenikalnością tlenu, ścisłym przyleganiem warstw oraz doskonałą ochroną balotu przed szkodliwym oddziaływaniem promieniowania ultrafioletowego.
